vidâainfuerung deâ vurtzl-, reduplications- unt andere verba

Begonnen von Tsvah`iiyr Siukh, 2013-05-23, 19:29:51

Vorheriges Thema - Nächstes Thema

Tsvah`iiyr Siukh

hallo!

ich hab ja hîr ßon so manchâ meacvuedigâ verbâ gefroent, aber aine sache, dî trotz dea dahin doch so doitlichen ausrichtung ist bishea noch nîmand von oich auf dî idê gicomân, dî vurtzl- und reduplicationsverba vîdaaintzufueran.
also, vî functionin sî?

fangan vîe mit den vurtzl-verba an. ez gab îra ainzt 4: sîn, gên, ßtên unt tuon. sî vuedan so giboldan:
praesenz: 1. pers. sg. mit -n stat -e, umlaut vî bai stâcen verban
also:
ich bin (aigentlich von bîn, tailvaise noch im englißen erhalton (vobai da daz -mi auz dem urgeamanißn geblîban izt; nicht so das b. vaizat aina varum?)
du bist
...

ich gên
du gêst
...

ich ßtên
du ßtêst
...

ich tûn
du tust
...

auzadem: wie sind! ich denca, daz coenta man auch generalisin.

ich finde, dîse foam izt erhaltanzveat! lazot unz noch mea forman bildan: vân ("wähnen"), ân ("ahnen"), rûn ("ruhen"), zûn ("zu sein"), haun ("hauen"), sên ("sehen"), ...

comen vie tzu den reduplicationzverba:
ez gab von înen frûa vîle. so vîle, daz dî gantze 7. "ablaut"-raie auz înen bestêt. nur tat hat saine alt foam "tetu" noch behaltan. so sâen sî mal auz (caine garantî auf richtigcait, hab ich mie nue so heagilitan):
haizan – hehaiz – gihaizan
hauen – hehau[b hoite - varum?] – gehauen
ßtôzen – ßeßtôz – gißtôzen
fangon – fefang – gifangon
falon – fefal – gifalon
ßlâfon – ßeßlâf – gißlafon
rûfen – rerûf – girûfen

vaz coente man damit machon? ainfach dî alten forman ainfueran finda ich dôf, dâ man sich dâ ßon so dran gevoent hat. lîba noie eafindân. âbâ auch dâ faelt mir nics sinfoles tzu ain. habt ie ne îdê?

aine vaitere foam, dî ich interezant findâ, izt dî dî dea verba gên unt ßtên (dî, wî wie oben gisêan habon, vurtzl-verba sind)
sî bildan îre vergangenhait mit ainem vaiterem consonanten, also "ich ging" unt "ich ßtand". auzadem finda ich bemeacansveat, daz daz -n geblîban izt.
ich habe auz dîsn baidn voetan nun aine regel entvuceln:

declination dea mêrigen consonanten fuee vurtzl-verba (reglmaezig):
praesenz: wî bai vurtzl-verba
praeteritum: aine ablautstufe (nach aina ablautraie oira wâl) + n + den letzten consonanten dez stammes
participium: gi- + praeteritum + -[a|e|o]n

waz haltat ie dafon?
gez. denkender mensch und wesen der einsamkeit Tsvah'iiyr Siukh.